Lagerspeling

Speling is de ruimte die enige vrijheid van beweging toestaat tussen twee onderdelen die op elkaar aansluiten of elkaar omsluiten.

Lagerspeling bestaat in alle lagersoorten, omdat ze anders vast zouden zitten. Lagerspeling zorgt ervoor dat een lager kan draaien. Als de lagerspeling te groot wordt ontstaan er problemen. Bij een glijlager, wordt door de lagerspeling onder druk olie geperst die de draaiende delen draagt. Wordt de speling daar groter, dan wordt de oliedruk lager en draagt de olie dus minder goed. Als de speling te groot wordt, gaan de draaiende delen vreten en loopt de as vast. Zo werkt het bijvoorbeeld bij de krukas van de motor. Bij een kogellager, een rollenlager of een kegellager dragen de kogels, rollen of kegels de draaiende as. Die lagers worden met vet gesmeerd. Bij een te grote belasting kan dat vet zijn werk niet goed meer doen en gaan de ronddraaiende delen ook vreten. Zo werkt het bijvoorbeeld bij een wiellager waar een wiel aan zit dat te ver naar buiten verbreedt.

Bij te grote lagerspeling kunnen lagers vastlopen. Dat kan resulteren in vastgelopen motoren en vastslaande wielen tijdens het rijden. Wiellagers geven vrijwel altijd zelf tijdig aan wanneer ze aan vervanging toe zijn. Het lager gaat dan tijdens het rijden eerst een zoemend en steeds meer een grommend geluid maken dat harder wordt naarmate het betreffende wiel harder gaat draaien of meer belast wordt. Lagerspeling in wiellagers is een controlepunt bij de APK en tijdens regulier onderhoud.